Fryderyk Nietzsche napisał, że „tylko ten, kto wie dokąd płynie, wie również jaki wiatr jest dobry i pomyślny”. Jeśli w naszym życiu brakuje kierunku możemy jedynie bezradnie dryfować, pozwalając by warunki zewnętrzne decydowały dokąd podążymy. W poprzednich artykułach pisaliśmy dużo o spełnionym i wartościowym życiu. Teraz nadszedł czas, aby zdefiniować wspomniane wartości. W Terapii Akceptacji i Zaangażowania mówimy o świadomym wyborze, „tego jak chcemy żyć”, „czym się kierować” i „jak zachowywać”. Kluczowa jest tutaj kwestia wyboru, ponieważ tylko my możemy zdecydować, co jest ważne, w przeciwnym wypadku prędzej czy później obudzimy się w obcym życiu, stworzonym przez rodzinę, Kościół, polityków, czy agencje marketingowe. Wybitny poeta Stanisław Lec stwierdził kiedyś: „wszyscy chcą twego dobra, nie pozwól go sobie odebrać”.
Ważne również jest to, by odróżniać wartości od celów. Te drugie możemy realizować. Wartości natomiast są jak kompas, który wyznacza ogólny kierunek w jakim chcemy zmierzać. Możemy realizować je w życiu, ale nigdy ostatecznie osiągnąć. Np. jeśli Twoim celem jest zawarcie małżeństwa, zaraz po ślubie możesz odhaczyć sukces. Wartość z kolei określa jakość naszego postępowania. Możesz przykładowo uznać, że pragniesz być kochającym i troskliwym mężem. W takim przypadku w każdej pojedynczej interakcji z żoną będziesz miał okazję postępować zgodnie z tym pragnieniem lub je ignorować.
Siła wartości wynika także z tego, że są one zawsze dostępne. Niezależnie od sytuacji w jakiej się znajdujemy, zawsze możemy postąpić w zgodzie z tym jacy chcemy być. Jeśli np. lubisz grać w piłkę i pragniesz być wspierający dla kolegów z drużyny, to nawet w przypadku kontuzji możesz wciąż dbać o ducha zespołu np. motywując grających zawodników.
Przyjęcie takiej perspektywy uwalnia nas z presji sukcesu. Jaki sens ma kolekcjonowanie osiągnieć, które nigdy nie dadzą nam szczęścia? Prawdziwy sukces polega na życiu w zgodzie z wartościami, co prowadzi do satysfakcji oraz spełnienia.
Ćwiczenie – „90 urodziny”
Wyobraź sobie, że masz 90 lat i wszystko w Twoim dotychczasowym życiu potoczyło się idealnie. Byłeś tym kim chciałeś, podejmowałeś właściwe wybory i budowałeś szczęśliwe relacje. Teraz są Twoje urodziny i bliskie osoby będą wznosić toast. Co chciałbyś, aby powiedziały na temat tego, jakim jesteś człowiekiem?
W ten sposób możesz odkryć, co jest dla Ciebie ważne i w jaki sposób chciałbyś żyć. Oczywiście nie żyjemy w idealnym świecie i być może odczuwasz pewne blokady przed realizacją konkretnych wartości. Pamiętaj jednak, że Poznałeś/Poznałaś już wiele przydatnych narzędzi do pracy z myślami i uczuciami, które możesz wykorzystać, aby móc podążać w wybranym przez Ciebie kierunku.
W ostatnim artykule z cyklu dowiesz się więcej o podejmowaniu konkretnych działań.